Bakemonogatari

 
Anlatılacak her hikâyenin mutlaka daha önce anlatıldığı ön yargısının kemiklerimize işlediği, farklı işlerin her birinin benzerleştirme çabasıyla ezildiği bir çağda yaşıyoruz. İster animede isterse de sinemada, edebiyatta, müzikte olsun bu ön yargı yüzünden hak ettiği değeri ve saygıyı göremeyen yapımlar keşfedilmeyi bekleyecek kadar dışlanıyorlar. Bakemonogatari de kıyıya köşeye itilmiş, "ya seversin ya nefret edersin" sığlığına sokularak boğulmaya çalışılmış animelerden biri.

Derin okumalara mahal verecek anlatımına geçmeden önce gözleri fal taşı gibi açtıran animasyonundan bahsetmekte fayda var. Hava basmaktan yerinde duramayan bir yönetim seri boyunca göze çarpıyor. Farklı teknikler ve farklı üsluplar kullanılması zaten seriye büyük bir çeşitlilik katarken Bakemonogatari'nin asıl başarısı imge yerleşimi ve yönetiminden kaynaklanıyor. Maddi sıkıntılar yüzünden seçildiği söylenmiş bu canlandırma tarzının yukarıda bahsettiğim sığlığa neden olması çok normal. Nihayetinde, bazen hareketli görüntüyle bile verilemeyecek ifadeleri bu dondurulmuş karelerde buluyorsunuz. Ve bu dondurulmuş kareler çok "hızlılar."

Bakemonogatari'nin, her bölümün başında ekrana "çarptığı" cümleleri takip etmeye çalışmak beyhude bir çaba. Eğer ki yönetmen, yazar, senarist, animasyon stüdyosu vs. izleyici dostu olmak gibi bir kaygıya kapılıp bu cümlelerin okunmaları isteselerdi zaten bu kadar hızlı bir dayak yemiyor olurduk çünkü zaten amaç bu; her bölümün girizgahında bir dayak yememiz isteniyor. Çok konuşan karakterlerden ve konuşamadığı için bolca kelime yazan bir senaristten (ha keza eser sahibi Nishio Ishin'den) ve senaristin yazdıklarını ekrana taşıyan yönetmenden meydana gelen bir serinin de atacağı sopa doğal olarak hızlı, uzun, derin cümlelerden oluşuyor. Bırakın, 15-20 saniye dövsün. Durdurmaya kalkmayın.


 
Bakemonogatari, içine kapanık ve o kapandığı içine karşı da son derece acımasız bir anime. Japon dilinin tüm zaaflarından faydalanan, bu zaaflarla dalga geçen serinin asıl amacı gençler... hatta genç kızlar üzerinden bir modern toplum eleştirisi yapmak. Seri boyunca tek bir yetişkini (Senjougahara'nın babasını) görürüz, ki onun da yüzü bize gösterilmez. Kendine yetişkin diyen Oshino Meme ise kulağındaki ve boynundaki ters dönmüş haçlarla, konuşma tarzı ve hareketleriyle açıkça belli edildiği üzere bir yetişkin değil, bir "ağabeydir." Etrafı tellerle çevrilmiş bir binadadır ve hiç dışarı çıkmaz (topluma karışmaz). Sanki kafese kapatılmış yabani bir hayvan gibidir.

Bu yabanilik serinin tamamında gördüğümüz ve içselleştirmek için empati kurmamız istenen karakterlere de sirayet etmiştir. Kızlar (ve onların alt benlikleri olan ruhlar) ve Araragi dışında hiçbir insanla temas kuramayız. Post-apokaliptik bir atmosfer estirilir ama aslında park etmiş yüzlerce bisiklet ve onlarca arabayla diğer insanların da bu dünyada yaşadıklarını biliriz. Burada verilmek istenen dışlanmışlık, toplumdan farklılaşma duygusudur; sanki bu gençler sokağa çıktıklarında o dünyada yaşayan herkes evlerine saklanmaktadır. Kerhen bir araba geçer ya da yalnızca kalıplandırılmış (dış hatları çizilmiş) ve birbirinden hiçbir farkı olmayan insanlar gösterilir. Karakterlerimiz anti-kahramanlardır, kendi deyimleriyle "anomalilerdir."

Anomalileri yüzünden (yengeç, salyangoz, maymun, yılan, kedi) toplumun normalliği tarafından sindirilmiş bu karakterlere part-time bir vampir olan ama asla kan emmeyen Araragi yardım eder. Araragi kızların hiçbir zafiyetinden faydalanmaz, asla bencil değildir. Örnek bir delikanlı portresi çizer ve aslında bir yan karakter olarak işini hayli başarıyla yerine getirir: Araragi modern toplumdaki genç erkekler için tasarlanmış bir konu mankenidir.


 
Müzikler ve seslendirmeler... daha doğrusu serinin çıkardığı sesler şahanedir yalnız, onu belirtmeden edemem. Her anlatı türünü (korku, macera, komedi, polisiye vb.) betimleyebilen parçalar bu kadar konuşkan (geveze değil) ve bu kadar farklı görselliğe sahip bir animenin bazen süresinden çalsalar da bu modern kolajın değerini bir kat daha arttırmak için çok etkililer.

Seride daha tonla gönderme, hiciv, eleştiri var ama gördüklerimin hepsini buraya yazıp izlemiş ve izlememiş olanı sıkmak istemiyorum. Ne de olsa Bakemonogatari izlendikten sonra bile hala keşfedilmeyi bekleyen bir anime...